Gazeteci Ömer Şan, kaleme aldığı yazısıyla 1922 yılında Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün milletvekilliğinden düşürülme girişimine karşı Rize halkının gösterdiği tarihi ve güçlü direnişi gözler önüne serdi. Şan, bu olay üzerinden Atatürk ile Rizeliler arasında kurulan sarsılmaz bağı ve bu direnişin genç Cumhuriyet'in temel taşlarından biri haline gelişini çarpıcı bir şekilde aktardı.
"102 Yıllık Rizeli... Mustafa Kemal Atatürk!" başlığıyla yayımlanan yazıda Ömer Şan, 1922 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) bazı milletvekilleri tarafından Atatürk'ün meclisten uzaklaştırılması amacıyla hazırlanan "Seçim Kanunu" değişikliği önergesini hatırlattı. Önergeye göre milletvekili olabilmek için belirli bir süre aynı ilde ikamet etme ve doğum yerinin Misak-ı Milli sınırları içinde olma şartı aranıyordu. Bu durum, doğrudan Atatürk'ün milletvekilliğini hedef alıyordu.
Şan, bu gelişme üzerine Rize halkının gösterdiği büyük ve hızlı tepkiyi şu ifadelerle aktardı: "Rize Halkı, tez zamanda duyulan bu gelişmeye karşı büyük tepki göstermiş, Rizeliler adına Belediye ile Vilayet-Valilik'ten çekilen bir protesto telgrafı ile tüm Rize halkı adına bu olay lanetlenmiştir."
Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün, bu ilk ve güçlü tepki karşısında TBMM'de yaptığı tarihi konuşmaya da değinen Şan, Atatürk'ün Rize halkının kendisine gönderdiği telgrafı okuyarak, "Ben burada, yalnız bir seçim bölgesi olan, Rize'den halkın bana çektiği bir telyazısını, olduğu gibi sunmakla yetineceğim!" sözleriyle Rize halkının desteğini nasıl vurguladığını hatırlattı.
Yazıda, Rizeliler tarafından Atatürk'e gönderilen telgrafın özeti de paylaşıldı: "Size ve sizinle birlikte çalışan değerli arkadaşlarınıza karşı, Sancağımız adına söz söyleyen ve aykırı görüş besleyen ve bizce hiçbir değer ve önemi olmayan (Osman Özgen) Milletvekillerini lanetleriz! O'nun Sancağımızı temsil etmek hakkı da kalmamıştır. Şu zamanda, yurt hainlerinin bile katılamayacağı muhalifliği ve karıştırıcılığı bize öğütleyen Milletvekili Bey'in, görüşünü benimseyecek bir tek kişinin bile Sancağımızda bulunmadığını, kıvranarak saygılarımızla bilgilerinize sunarız."
Bu gelişmelerin ardından Rize Liva İdare Meclisi'nin kararıyla Atatürk'e Hemşerilik Beratı gönderildiğini ve Atatürk'ün bu anlamlı teklifi 28 Nisan 1923 tarihli telgrafıyla kabul ederek tüm ülkeye duyurduğunu belirten Şan, bu olayın Hakimiyet-i Milliye Gazetesi ve Yenigün Mecmuasında büyük yankı uyandırdığını kaydetti.
Yazısının sonunda günümüzde Rize ve Rizelileri yanlış bir şekilde özdeşleştirmeye çalışanlara göndermede bulunan Şan, Atatürk'e ilk ve en büyük tepkinin Rize'den geldiği için bu tarihi olayın öneminin altını çizdi. Şan, "Çağdaş, Demokratik, Laik, Sosyal Hukuk Devleti Türkiye Cumhuriyetimizin kurucu lideri ve her daim yol gösterici önderi Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ü rahmet, saygı, minnet ve şükranla anıyor; Bundan 102 yıl önce, Rizelilerin teklifini kabul ederek Rizeli oluşu nedeniyle; Milli Mücadeleye ve Ulusal Kurtuluş Savaşına önemli katkılar sunarak, Cumhuriyet'imizin 102. Yılına kadar da ülkemiz için gözünü budaktan esirgemeyen tüm Rizelileri yurtseverleri kutluyoruz" ifadeleriyle yazısını tamamladı.
RİZE (UHA) - HIZIR TATOĞLU
